Bokashi is een effectieve methode om organisch keukenafval en voedselresten op een eenvoudige en duurzame manier thuis te recyclen. Het voordeel hiervan is dat uw GFT volledig wordt benut voor eigen gebruik.
Het woord ‘Bokashi’ komt uit het Japans en betekent “gefermenteerd organisch materiaal.” Andere benamingen zijn: Bokashi-compostering, Bokashi-fermentatie en gefermenteerde compostering.
Bij de Bokashi-methode is er sprake van fermenteren waarbij het verse organisch materiaal wordt geënt met effectieve-micro-organismen.(EM)
Deze fermentatie vindt plaats onder zuurstofarme omstandigheden. Er komt geen warmte vrij, fermentatie is dus een koude methode. Het eindmateriaal moet in de bodem of op de compostbak nog verder worden afgebroken. Het is dus eigenlijk een half fabricaat. Het betreft een geheel ander proces dan composteren waarbij zuurstof juist belangrijk is en het materiaal volledig wordt afgebroken tot zwarte humus die naar bosgrond ruikt. Bij dit proces wat een tuinseizoen duurt komt er veel warmte vrij. Composteren is een warme methode.
Eigenschappen van Bokashi
Wat heb je nodig om Bokashi te maken
Bokashi emmer (2 stuks zodat je in de wachtperiode verder kunt gaan)
Bokashi starter (EM)
Keukenresten
Met de Bokashi-keukenemmer kun je keukenresten in huis fermenteren. De speciale Bokashi emmers sluiten volledig af en hebben een kraantje onderaan. De keukenresten meng je met de Bokashi-starter. De starter bestaat uit tarwezemelen waarop effectieve micro-organismen worden geactiveerd die voor het fermentatieproces zorgen. De bokashi-starter zorgt er tevens voor dat er geen rotting optreedt of stank vrij komt. Deze effectieve-micro-organismen worden verzameld in de vrije natuur, zijn niet gemodificeerd of gemanipuleerd en worden gekweekt op een natuurlijke wijze. EM bevat 80 verschillende soorten effectieve micro-organismen, 5 families en 10 geslachten. Ieder van deze Effectieve Micro-organismen heeft specifieke taken. De micro-organismen bevorderen bovendien elkaars werking.
De starter bevat de volgende Effectieve Micro-organismen
Melkzuurbacteriën: produceren melkzuur uit suikers en koolhydraten. Ze onderscheiden zich onder andere door een krachtige steriliserende eigenschap. Het onderdrukt schadelijke micro-organismen en bevordert een snelle afbraak van organische materiaal.
Gisten: deze vervaardigen anti-microbiële en waardevolle hormonen en enzymen voor de plantengroei. Hun afgescheiden stoffen zijn voedsel voor onder andere melkzuurbacteriën en Actinomyceten.
Actinomyceten: een tussenvorm van bacteriën en schimmels. Zij produceren probiotica uit aminozuren welke schadelijke schimmels en bacteriën onderdrukken. Ze zitten op de knolletjes van de wortels van planten (vlinderbloemgewassen) die stikstof opnemen.
van planten
Fotosynthetiserende bacteriën: zijn in staat om zichzelf in stand houden. Ze maken waardevolle stoffen
aan uit wortelafscheidingen, organische stoffen en uit schadelijke gassen, door zonlicht en bodemwarmte te benutten. De stoffen die worden afgescheiden ondersteunt de plantengroei en versterkt de werking van actino-myceten. Planten nemen de stofwisselingsproducten van deze bacteriën rechtstreeks op. De fotosynthetiserende bacteriën ondersteunen en bevorderen de toename van andere micro-organismen.
Fermenterende schimmels: zoals Aspergilus, Penicillium en penseelschimmels breken de organische stof snel af. Zo onderdrukken zij stank en voorkomen schadelijke insecten en ongedierte.
De Effectieve Micro-organismen, zorgen voor:
De productie van allerlei belangrijke bio-actieve stoffen, zoals enzymen, natuurlijke antibiotica en groeihormonen, vitaminen en anti-oxidanten.
Een verschuiving naar een opbouwende ziekte onderdrukkende bodem.
Een grotere microbiële diversiteit en activiteit
Wat mag er wel in de Bokashi emmer
Bij de Bokashi methode kunnen er aanzienlijk meer soorten voedselafval verwerkt worden dan bij het composteringsproces. Het is wel belangrijk om al het voedselafval klein te snijden. Het voedselafval dient vers te zijn, mocht het al verrot of beschimmeld zijn dan kan je deze beter niet toevoegen.
Wat mag er niet in
Werkwijze
Verdeel een kleine hoeveelheid Bokashi-starter op de het rooster van de Bokashi-keukenemmer.
Snij de keukenresten in kleine stukjes van 5 x 5cm. Meng het afval en wissel gekookt, ongekookt, nat en droog materiaal door elkaar.
Vul de emmer nu met 5 cm verse keukenresten en breng opnieuw een handvol Bokashi-starter aan op de keukenresten en druk alles stevig aan.
Sluit de Bokashi-keukenemmer goed af met de deksel. Herhaal dit proces tot de emmer vol is.
Laat dan de inhoud nog 1-2 weken fermenteren op een warme plek maar niet in de zon en houd de deksel gesloten.
Daarna zal de Bokashi klaar zijn en een licht zure, zoete aangename geur afgeven maar stinkt niet. Er kan ook een witachtige laag aan het oppervlak zichtbaar zijn dit zijn gisten die erbij horen. Echter de keukenresten zullen er nog steeds herkenbaar zijn, dit in tegenstelling bij composteren waarbij de afvalresten niet meer herkenbaar zijn.
Wat kan er mis gaan
Wanneer het fermentatieproces is mislukt dan ontstaat er een onaangename, rottende geur, er zitten maden in of zwart en/of blauwgroen schimmel. Je kunt de inhoud van de Bokashi-emmer dan beter afvoeren en opnieuw beginnen. Mogelijke oorzaken kunnen zijn:
Gebruik Bokashi
Bokashi kan worden gebruikt als voeding voor planten het verbetert de structuur van de bodem, maar activeert ook het bodemleven. Je kunt de Bokashi rechtstreeks in de bodem verwerken. Trek op een stuk grond wat u niet in gebruik heeft een geul of gat en breng hier de gefermenteerde resten in aan en dek af met aarde. Bokashi heeft een pH van 3,5-4 wat dus zuur is. Je kunt hierop niet meteen zaaien of planten zetten omdat anders je zaden meegaan in het fermentatie proces en bij planten de wortels verbranden. Omdat Bokashi een half fabricaat is zal het bodemleven binnen 6-8 weken de resten verder verteren tot een waardevolle zwarte humus. De voedingsstoffen die hieruit vrijkomen zijn makkelijk opneembaar voor de planten. Verspreidt de humus over een groter oppervlak er werk het licht in. Nu kunt u gaan zaaien en planten. Gebruik 1 kg Bokashi op 1 m2. per jaar. Bij arme gronden kun je het 2x per jaar toepassen.
Je kunt de Bokashi ook toevoegen op de compostbak en afdekken met een laagje aarde, zodat de gefermenteerde resten verder kunnen worden afgebroken door de aanwezige organismen.
Gefermenteerde resten kunnen ook tot 6 maanden bewaard worden in dikke plastic zakken die je luchtdicht kunt afsluiten om daarna verder te verwerken.
Gebruik Bokashi percolaat
Doordat de Micro-organismen de cellen van het organisch materiaal openbreken stromen de cellen leeg en het vocht wat ontstaat verzameld zich onderin de emmer. Na een week kun je al sap aftappen. Tap daarna dagelijks of om de dag het sap af anders wordt het te vochtig in de emmer. Het percolaat bevat voedingsstoffen en nuttige micro-organismen. Verdun altijd het Percolaat met water wanneer je deze als plantenvoeding of bespuiting gaat gebruiken. De verdunning is 5 ml. percolaat op 1 liter water. Bij planten met een schimmelziekte kan men de verdunning 10 ml op 1 liter water gebruiken. Het afgetapte sap kun je het beste meteen gebruiken of voor een korte periode zuurstofarm bewaren. Ook kun je het percolaat aan de compostbak toevoegen. Waar het de verwerking van de totale compostbak ten goede komt.