De Silenes vormen een plantengeslacht met meer dan 400 soorten in de Anjerfamilie. De naam is afkomstig uit de Griekse Mythologie, de opvoeder van Bacchus heette Seilenos. De naam Dag koekoeksbloem verwijst ook naar het overdag openstaan van bloemen. Hoewel de bloemen overdag open zijn, is de plant voor bestuiving grotendeels afhankelijk van nachtvlinders. Zelfbestuiving is onmogelijk, omdat de Dag koekoeksbloem tweehuizig is.
Tweehuizig (Grieks: dioica)
De planten hebben wortelstokken die zich meermalen splitsen. Daardoor zie je de planten in groepen bij elkaar staan. De ene groep bevat mannelijk bloeiende bloemen en een andere groep bevat de vrouwelijke bloeiende bloemen.
Een vrouwelijke bloem bezit een bovenstandig vruchtbeginsel met vijf stempels, dat na bevruchting uitgroeit tot een dikke doosvrucht, je ziet dat de vergroeidbladige kelk opzwelt. De kelk heeft vaak 20 nerven die in de lengte verlopen.
De mannelijke bloemen blijven heel slank. De bloem heeft alleen 10 meeldraden en geen vruchtbeginsel. De vergroeidbladige kelk heeft 10 nerven. De rozerode kroonbladen bestaan uit twee delen: de nagel en de plaat. De nagel is het smalle deel dat binnen de kelk zit en de plaat is het deel dat buiten de kelk uitsteekt en in de breedte gevouwen is. Op de overgang van nagel en plaat, die een hoek van 90 graden maken zitten twee bijkroon schubben.
Kruising
Dag koekoeksbloem kan een kruising vormen met Avondkoekoeksbloem. Er ontstaat een bastaardkoekoeksbloem, Silene x hampeana, deze is grotendeels vruchtbaar en vormt soms bastaardzwermen met de ouders. De kroonbladen zijn meestal roze.
Bastaardkoekoeksbloemen zijn op zonnige tot licht beschaduwde, ietwat open, droge tot vochtige, voedselrijke, vaak enigszins bemeste, humusarme, grond te vinden. Deze kruising kan overal ontstaan waar zowel de dag- als avondkoekoeksbloem in elkaars omgeving te vinden zijn. Bastaardkoekoeksbloem heeft in de regel roze bloemen en kan terugkruisen met haar stamouders. Er ontstaan nieuwe bastaardzwermen die in veel kenmerken overeenkomen met die van de dag- en avondkoekoeksbloem. Het onderscheidt tussen de zuiverevorm en de bastaardvorm is dan ook zeer moeilijk te herkennen.
Aantrekkelijk voor hommels en dagvlinders.
Zaaien volle grond
juli tot oktober, kiemt langzaam, vaak in het voorjaar.
Zaaien binnen
Maart-april
In een zaaibakje met een vochtige goede zaai stekgrond. De zaden alleen aandrukken en niet afdekken met aarde. Zaaibakje afdekken met huishoudfolie en wanneer de eerste kiemblaadjes verschijnen de folie verwijderen. Met bloemspuit vernevelen om de aarde vochtig te houden.
Doorgaans kiemen deze zaden snel. Indien er na een 2-4 weken geen kieming heeft plaatsgevonden kan een koudeperiode de kiemrust alsnog opheffen.
Verspenen
wanneer de zaailingen 5 cm hoog zijn dan verspenen in aparte potjes en koeler opkweken.
Verpotten
Zodra de plant goed ontwikkeld is.
Uitplanten
Half mei
Bloeiperiode
mei tot juni
In de herfst kan een tweede bloeiperiode plaatsvinden.
Hoogte
30 - 90 cm.
Standplaats
Op vochtige, voedselrijke, humusrijke , zandige tot liche zavelgrond. Ook in lichte loofbossen, aan bosranden en slootkanten.
Bodem
De plant is gevoelig voor uitdroging.
Wordt als geneeskrachtig gezien bij insectenbeten. Wanneer je zijn bladeren kneust, kun je ze gebruiken op insectenbeten.