• Bittere komkommer of Courgette



    Komkommerplant

    Alle vruchten die tot de komkommerfamilie behoren, bevatten van nature de bitterstof Cucurbitacine. Deze stof komt het meeste voor in de bladeren en de stam van de plant, maar kan onder bepaalde omstandigheden ook in de komkommer terecht komen en geeft dan een bittere smaak aan de komkommers.

    De ene soort heeft er meer last van dan de andere, en ook niet alle komkommers van dezelfde plant zullen bitter zijn. De bitterheid hoopt zich op vlak onder het steeltje, dit stuk kunt u dus het beste eraf snijden. Wanneer de komkommer wit vruchtvlees vertoond, is dit meestal een teken dat deze komkommer bitter van smaak zal zijn, deze komkommers zijn niet eetbaar.


    Cucurbitacines zijn in hoge concentraties (>300mg/kg) zeer giftig. Bij deze hoge concentratie smaken de vruchten ongelofelijk bitter. Vergiftiging door cucurbitacines is zeldzaam maar komt voor.

    Gemiddeld proeft men bitterheid bij een concentratie van 2 mg/kg. Dit is ver onder de zeer gevaarlijke concentratie van 300 mg/kg. Wees ervan bewust dat met name kinderen en ouderen de bittere smaken niet goed kunnen proeven.

     

    Het wordt afgeraden om vruchten van de komkommerfamilie die bitter smaken zoals, komkommers, courgettes, pompoenen, meloenen en watermeloen te eten.

     

    Oorzaken kunnen zijn

    • Onregelmatige gift van water
    • Hitte stress
    • Temperatuur schommelingen
    • Schimmels
    • Bemesting
    • Bevruchting


    Zowel kas als buitenkomkommers kunnen van bovengenoemde oorzaken last krijgen.

     


    Wat kunt u doen

    • Geef regelmatig voldoende water, geef liever te veel water dan te weinig, zorg dat de grond niet uitdroogt. Een mulchlaag aanbrengen kan uitkomst bieden.
    • Zorg voor een goed bemestingsplan. Naast de basis bemesting in het voorjaar met compost geef je 3 weken voor het planten een organische, samengestelde meststof zoals Inogreen Eco Groei en wat patentkali. Spoel in de winter de kas goed door met veel water. Klik hier (Verzilting van de bodem bij kasteelt)
    • Zorg voor minder hitte in de kas. Scherm de kas goed af tegen te felle zon. Gebruik hiervoor schaduwdoek.
    • Laat de kas goed luchten door grote hoeveelheden water krijgen schimmels meer kans.
    • De meeste komkommerrassen hebben vaak alleen nog maar vrouwelijke bloemen met een vruchtbeginsel. Oudere zaadvaste rassen vormen zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen. Verwijder alle mannelijke bloemen. Herkenbaarheid: De mannelijke bloem heeft een bloem op een steeltje. Een vrouwelijke bloem heeft al een vruchtbeginsel wat eruit ziet als een minikomkommertje achter haar bloem.
    • Bij komkommers wil je niet dat er door bevruchting zaadvorming ontstaat. Wanneer dit toch is gebeurt zal de vrucht een andere vorm krijgen, de komkommer wordt zwaarder en dikker, vaak begint dit aan een kant en ziet eruit als een bol een zogeheten dikbuik. Ook deze komkommers zijn minder smakelijk en kunnen bitter zijn, deze kunnen het beste zo vroeg mogelijk verwijderd worden, zodat zij geen energie van de plant afnemen.
    • Oogst de vruchten vroeg in de ochtend, de planten hebben dan nog geen last van hittestress en zijn ook nog niet aan temperatuurschommelingen onderhevig. Oogst jonge vruchten, hoe groter de komkommer wordt, hoe bitterder hij kan worden.

     

     

    Voorzorg

    • Heeft de komkommer wit vruchtvlees, dan de komkommer niet eten.
    • Proef de komkommer voor gebruik. Wanneer deze bitter smaakt: niet doorslikken en niet eten.
    • Door verhitting zal de bitterstof cucurbitacine niet verdwijnen.

     

    Eetbare vruchten smaken neutraal tot licht zoet, zijn fris en sappig en hebben een licht groen getint vruchtvlees.

  • Courgettes en pompoenen smaken bitter

     

    Courgetteplant

    De courgette bevat van nature de bitterstof Cucurbitacine. In de afgelopen eeuwen is deze bitterstof vrijwel geheel uitgekweekt bij courgettesoorten die bedoeld waren voor consumptie. De bitterstof is meestal verdeeld over de bladeren en de stam van de plant, maar kan onder bepaalde omstandigheden in de vrucht terecht komen en geeft dan een bittere smaak aan de courgette of pompoen. De ene soort heeft hier meer last van dan de andere soort en ook niet alle vruchten van dezelfde plant hoeven hier last van te hebben.

     

    Oorzaken kunnen zijn

    • Onregelmatige gift van water
    • Hitte stress
    • Temperatuur schommelingen
    • Schimmels
    • Bemesting

     

    Wat kunt u doen

    • Geef regelmatig voldoende water, geef liever te veel water dan te weinig, zorg dat de grond niet uitdroogt. Een mulchlaag aanbrengen kan uitkomst bieden.
    • Zorg voor een goed bemestingsplan. Naast de basis bemesting in het voorjaar met compost geef je 3 weken voor het planten een organische, samengestelde meststof zoals Inogreen Groei en wat patentkali.

     

     

    Tweede mogelijkheid: Kruisbestuiving

    Het risico bestaat dat er een kruisbestuiving heeft plaats gevonden de zaden die hiervan zijn geoogst, bezitten beide eigenshappen. De planten die hier uit voortkomen zullen bittere vruchten produceren.

     

    Onder de courgette soort Cucurbita pepo behoren ook andere ondersoorten zoals pompoenen en sierkalebassen. Omdat siersoorten een hoog cucurbitacine gehalte hebben kan er door kruisbestuiving een courgette groeien die giftig is. Deze planten dienen in zijn geheel verwijderd te worden.

    Het wordt afgeraden om zaden uit eigen tuin, voor het volgend seizoen te gebruiken, tenzij u voorzorgsmaatregelen heeft genomen om kruisbestuiving tegen te gaan, en dat u het werk van de insecten heeft overgenomen en deze handmatig heeft verricht.

     

    Natuurlijke bestuiving
    Bijen en andere insecten zorgen voor de bestuiving van de bloemen. Wanneer een insect eerst de bloem van een sierpompoen/ kalebas (giftig voor consumptie) heeft bezocht en vervolgens een vrouwelijke courgettebloem of pompoen bezoekt, heeft dit geen gevolg voor de vruchten die gaan groeien. Die kunt u veilig eten.

     

    De kruisbestuiving die hieruit ontstaat, heeft wél invloed op de zaden die in de vruchten groeien. Planten die hieruit voortkomen, hebben zowel de eigenschappen van de sierpompoen/ kalebas als die van de courgette of pompoen. De vruchten kunnen uiterlijk volledig op een courgette of pompoen lijken, maar tevens in het bezit zijn van de genen van de sierpompen/ kalebas of andere vruchten. Dit heeft als gevolg dat de courgette of pompoen erg bitter zal smaken.  De bitterheid geeft aan dat de plant toxisch (giftig) is en dat je deze niet kan eten.


    Handmatig bestuiven

    • Bindt met een pantysokje de mannelijke en vrouwelijke bloemen af. Deze dienen wel gelijktijdig in bloei te staan.
    • Pluk de mannelijke bloem wanneer deze rijp is.
    • Pel de kroonbladeren eraf.
    • Gebruik een schoon zacht kwastje, wattenstaafje  of een veer, en ga hiermee eerst over de mannelijke bloem.
    • En wrijf daarna zachtjes over de stamper van de vrouwelijke bloem.
    • De bevruchting heeft nu plaats gevonden.
    • Span over de vrouwelijke bloem opnieuw het pantykousje, tot de bloem verwelkt is.
    • Doe dit met meerder bloemen.


    Bij de overige bloemen kunnen de insecten gewoon hun werk doen. Er kunnen alleen geen zaden van geoogst worden. De vruchten kunt u wel eten. (tenzij het vruchtvlees wit is en bitter smaakt, veroorzaakt door teelt en weersomstandigheden).


    Verschijnselen na het eten van vruchten met een te hoog gehalte Cucurbitacines
    Cucurbitacines veroorzaken maagkrampen en hevige, langdurige diarree, verdwijnen niet door verhitten, en zijn in hoge concentraties (>300mg/kg) zeer giftig. Bij deze hoge concentratie zijn de vruchten ongelofelijk bitter. Vergiftiging door cucurbitacines is zeldzaam maar komt voor.
    Gemiddeld proeft men bitterheid bij een concentratie van 2 mg/kg. Dit is ver onder de zeer gevaarlijke concentratie van 300 mg/kg.

     

    Voorzorg

    • Proef de rauwe courgette of pompoen. Als deze bitter smaakt: niet doorslikken, mond goed spoelen met water en niet gebruiken. Kinderen en ouderen hebben een andere smaakbeleving, zij kunnen de bittere smaken minder goed proeven.
    • Gebruik geen vruchten uit de komkommerfamilie die in de tuin spontaan ontkiemen. Soorten die onder de komkommerfamilie behoren zijn: Komkommer, Courgette, Pompoen, Meloen, Watermeloen.
    • Het wordt afgeraden om courgettes, komkommers, pompoenen, meloenen en watermeloen te eten die bitter smaken.
    • De bitterheid geeft aan dat de plant toxisch (giftig) is en dat je het beter niet kan eten.