Witlof
Witlof wortel Witlof behoort tot de composieten familie. (samengesteldbloemige) en is nauw verwant aan groenlof, roodlof, cichorei en andijvie.
Witlof is een tweejarig gewas. Eerst kweekt men de wortels uit zaden. De wortels worden in het najaar gerooid en bijna helemaal van het loof ontdaan. De wortels moeten nu 1 week drogen en worden daarna ingekuild.
Groeiwijze boven de grond In het voorjaar worden de witlof kroppen ondergronds gevormd.
Oogst witlof De witlof heeft een gesloten krop en zijn wit van kleur met een gelig randje omdat deze in het donker worden gekweekt. Wanneer er licht bij komt wordt witlof groen.
Teeltabel Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Zaaien volle grond Oogsten volle grond Inkuilen van witlof
Witlof is een twee jarig gewas. De teelt gebeurt in twee fases.
Koude trek:
In de eerste fase zaai je de zaden ter plaatse in mei om lange, dunne wortels te vormen. Nu komt de tweede fase. De wortels worden gerooid in de tweede helft van oktober- november. Je doet dit door de wortels los te steken met een spade of spitvork. Het blad snij je af op 3 cm en je maakt de wortels vanaf de onderkant allemaal op gelijke lengte van ongeveer 25 cm. Dit maakt straks het inkuilen gemakkelijker. Laat nu de wortels nog een week drogen bv in de kas of onder een afdak zodat ze niet in de regen liggen. Het inkuilen van witlof dient om de wortel in leven te houden en dat deze een witlof krop gaat vormen. De oogst valt dan in maart, april, mei afhankelijk van het weer.
Bij het inkuilen is het belangrijk dat de grond een goede structuur heeft met de juiste verhouding tussen lucht en water. De kuil dien je ieder jaar op een andere plek te maken of op je witlofbed.
maak de kuil 25 cm. diep. De breedte is afhankelijk van de hoeveelheid wortels die je terug gaat plaatsen b.v 50 cm. tot 1m. breed. Wanneer de kuil is gegraven dan maak je de bodem met een spitvork goed los zodat er voldoende lucht in komt.
Maak een gleuf in de grond door met een schop naar voor en naar achter te wrikken en plaats hier vervolgens de wortels rechtop naast elkaar in de kuil met steeds een afstand van 2 cm en tussen de rijen 15 cm. Wanneer alle wortels zijn geplaatst dan giet je tussen de rijen een keer water, let hierbij op dat je niet op de koppen van de wortel giet anders bestaat de kans dat deze gaan rotten. Je gebruikt 10-30 l water per m2 meter, afhankelijk van de vochtigheidsgraad van de aarde.
Zet nu op alle vier de hoeken een tonkinstok als markering voor kuil. Nu vul je de kuil verder af met luchtige aarde. Dan graaf je er een greppel van 20 cm. diep omheen. Dit heeft als doel dat deze voor afwatering zorgt en daarnaast kun je deze grond als deklaag gebruiken en je kunt makkelijker zien of er muizengangen zijn.
Maak een deklaag van ongeveer 25 cm. hoog in een vlakke bult en klop licht aan, zodat het water eraf kan lopen maar het zand niet weg spoelt.
Trek onder koud glas:
Zaaien in mei en inkuilen tweede helft oktober - november in een platte bak of onverwarmde kas. De oogst valt dan begin februari afhankelijk van het weer.
Warmte trek zonder dekgrond maar wel in het donker:
Het zaaien en rooien van de wortels is in de zelfde periode. Voor het inkuilen gebruik je diepe bakken of emmers die je in het donker zet in een kelder of garage waar het warmer is dan buiten. Je kunt nu na 4-5 weken al oogsten.
Bij het aankopen van zaden is de raskeuze belangrijk. Je hebt zaden die geschikt zijn voor het inkuilen met dekgrond, zonder dekgrond en zaden die voor beide geschikt zijn.
Zaaiperiode
Eind april - begin juni
Voorzaaien
Niet van toepassing.
Volle grond
Witlof wordt in rijtjes gezaaid met tussen de rijen 40 cm afstand. Witlof zaden ontkiemen wat moeilijk dus zaai om de 4 - 5 cm. En dun na 8 weken uit tot, om de 12 tot 15 cm.
Zaaidiepte
De zaadjes worden op ongeveer 1 cm diepte gezaaid. En geef regelmatig water. Ook kan uitdroging voorkomen worden door het zaaibed na het zaaien af te dekken met vliesdoek.
Grondsoort
De zaden ontkiemen het best in luchtige grond met een goede structuur. Zowel bij zand als bij kleigrond dient de grond voor het zaaien tot 30 cm diep losgemaakt te worden. Bij erg vaste grond zullen de wortels namelijk sneller vertakken.
Bemestingsplan Zandgrond
Wij gaan er van uit dat er tussen november en maart een basisbemesting heeft plaatsgevonden. (Zie voor uitleg in de paarse balk bij item ecologisch tuinieren-bodem-bemestingsplan)
Geef In mei 1 gift Vinassekali van 300 gram per 5m2. Of geef patentkali in twee giften van elk 100 gram in juni en augustus.
Teeltplan
Knol - wortelgewas.
Bewaren
Na het oogsten zijn de kropjes een paar dagen in de koelkast houdbaar. De wortels kunnen na de oogst in kleine stukken op de compostbak.
Culinair
Witlof heeft een licht bittere smaak. Witlof wordt rauw gegeten in salades, gekookt of als ovenschotel waarbij de witlof kropjes kort gekookt worden en na het uitlekken in gekookte ham gewikkeld en daarna wordt er kaas overgestrooid. Plaats de schotel in de oven en laat de kaas smelten.
Verschillende manieren van witlof trekken
Witlof geteeld met dekgrond
De witlofkropjes ontstaan dan onder een laagje aarde. Hierbij zorgt de aarde voor tegendruk waardoor de witlofkropjes mooi compact blijven. Er zijn er ook rassen die geen dekgrond nodig hebben. Kijk dus welk soort ras je koopt en wat de manier van kweken is.
- Warme trek zonder dekgrond: de wortels worden in oktober of november geoogst en kunnen vervolgens in diepe bakken, potten of emmers in een donkere ruimte worden gezet, bijvoorbeeld een kelder, vliering of garage. Afhankelijk van de temperatuur kan de witlof meestal na 4 tot 5 weken geoogst worden.
- Koude trek met dekgrond, in de volle grond: de wortels worden in oktober of november ingekuild in de volle grond. De wortels worden bedekt met een laag aarde. De oogst valt rond april of mei.
- Trek met dekgrond onder koud glas: in plaats van inkuilen in de volle grond, worden de wortels nu in de kas of in een koude bak ingekuild. De grondtemperatuur is hier hoger waardoor de wortels eerder in het seizoen zullen uitlopen. De oogst valt dan vanaf begin februari.
Trek zonder dekgrond
- Zoek een aantal emmers, kratten, kisten, of een speciekuip bij elkaar
- Maak een gaatje in de bodem zodat overtollig vocht kan weglopen en er wat lucht bij de wortels komt
- Vul deze met een laag vochtige grond vermengd met een flinke hoeveelheid zand
- Zet de wortels rechtop en dicht tegen elkaar in deze zanderige grond
- Vul de ruimte tussen de wortels op met hetzelfde grondmengsel
- Zorg ervoor dat alleen de bladrozet nog uit de grond steekt
- Zet de emmers in een pikdonkere ruimte
- De trek gaat het beste bij een temperatuur van 13 tot 18 oC. Bij een lagere temperatuur duurt de trek langer, bij een hogere temperatuur worden de kroppen los van structuur
- Geef alleen indien nodig water zodat de grond vochtig blijft, maar zorg ervoor dat deze niet te nat is om rotting te voorkomen
- De oogst valt meestal ongeveer 4 weken na het inkuilen en oogst op het moment dat de witlofstronkjes nog mooi gesloten zijn
- Het oogsten kan bij trek in bakken worden uitgesteld door de bakken op een koudere plek te bewaren (minder dan 13 graden
Trek met dekgrond
Trek met dekgrond kan in de volle grond of in een kas of koude bak.
- Graaf een kuil van 30 cm diep. De kuil moet zo diep zijn dat de bovenkant van de rechtopstaande wortels op hetzelfde niveau terecht komt als het grondoppervlak
- Bij kleigrond vermeng je de grond uit de kuil eventueel met grof zand om de grond lichter te maken (verhouding 1 deel grond en 1 deel zand. Bij zandgrond is dit niet nodig
- Plaats de wortels rechtop en tegen elkaar aan in de kuil. De groeipunten moeten ongeveer 2 cm onder het grondoppervlak staan
- Schep de aarde over de wortels tot alle aarde die uit de kuil is gekomen op is
- Door de dikte van de grondlaag te variëren, kan de oogst wat gespreid worden. Voor zeer vroege witlof: hanteer je een deklaag van 5 tot 10 cm. Voor zeer late witlof: hanteer je een deklaag van maximaal 30 cm
- De oogst valt bij deze teeltwijze pas in het voorjaar, als de buitentemperatuur gaat oplopen
Bladvuur
Bladvuur is een bacterie ziekte die bij witlof kan voorkomen. Lees meer
Phytophthora
Phytopthora is een van de bekenste aardappelziektes.. Lees meer
Roest
Roest treed op in vochtige periodes van het vroege voorjaar, in de zomer en in herfst. . Lees meer
Slijmrot
Slijmrot is een schimmelziekte die bij witlof voor kan komen. Lees meer
Verwelkingsziekte
Verwelkingsziekte VERTICILLIUM ALBO-ATRUM De schimmels van deze vaatziekte dringen de plant binnen via de wortels of via de stolonen. Aangetaste planten blijven achter in de groei. In het rhizoom is een verkleuring in de vaatbundels zichtbaar. De aangetaste planten gaan slap hangen. In een later stadium kruipt de plant als het ware in de grond en de vruchten die er nog aan komen zijn klein en . Lees meer
Bladluizen
De bladluis is een plantenetende insect. Hij voedt zich met de cellen van een plant en is meestal groen van kleur, maar er zijn ook witte, zwarte, gele, rode en paarse soorten. . Lees meer
